องค์กรหรือบริษัทที่มีห้องปฏิบัติการทดสอบ จำเป็นต้องมีการทวนสอบและพิสูจน์ความใช้ได้ว่าวิธีการทดสอบที่มีอยู่อย่างหลากหลายมากมายนั้นมีความเข้มแข็งเพียงพอที่จะตอบสนองต่อกฎระเบียบด้านความปลอดภัยของอาหารที่เข้มงวด รวมทั้งทำให้ผู้บริโภคมีความปลอดภัยซึ่งมีความสำคัญไม่แพ้กัน
ล่าสุด ผู้เชี่ยวชาญของไอเอสโอได้ร่วมกันพัฒนามาตรฐาน ISO 16140-3, Microbiology of the food chain – Method validation – Part 3: Protocol for the verification of reference methods and validated alternative methods in a single laboratory ซึ่งมีคู่มือขั้นตอนการดำเนินงานและการยอมรับเกณฑ์ที่นำไปใช้ในวิธีทดสอบในห้องปฏิบัติการทดสอบ และไอเอสโอได้ประกาศใช้ ISO 16140-3 เมื่อเดือนมกราคม 2564 (ค.ศ.2021)
มาตรฐานฉบับนี้ได้รับการออกแบบมาเพื่อช่วยให้ห้องปฏิบัติการทดสอบอาหาร ผู้ผลิตตัวอย่างทดสอบ (test kit) และหน่วยงานที่มีอำนาจภาครัฐรวมทั้งผู้ปฏิบัติงานของภาคเอกชนด้านอาหารของคนและอาหารสัตว์ สามารถนำไปใช้เป็นวิธีทดสอบทางจุลชีววิทยาในห้องปฏิบัติการทดสอบของตนเองได้
มาตรฐานดังกล่าวครอบคลุม 2 ระยะ ได้แก่การศึกษาการทวนสอบการนำไปใช้ และการศึกษาการทวนสอบรายการอาหารด้วยการแบ่งแยกโปรโตรคอลออกมาให้ชัดเจนสำหรับการทวนสอบในเชิงคุณภาพ และวิธีทดสอบทางจุลชีววิทยาในเชิงปริมาณ รวมทั้งการยืนยันและ Typing methods โดยมาตรฐานนี้สามารถนำไปใช้ร่วมกับมาตรฐานอีก 5 ฉบับ ซึ่งมีโปรโตคอลสำหรับการทวนสอบวิธีการใหม่และวิธีการทางเลือกในแบบต่างๆ ได้แก่มาตรฐานดังต่อไปนี้
- ISO 16140-1, Microbiology of the food chain – Method validation – Part 1: Vocabulary เป็นมาตรฐานที่กำหนดคำศัพท์และนิยามศัพท์ทั่วไปที่เกี่ยวข้องกับวิธีการทวนสอบความใช้ได้ทางจุลชีวิวิทยาในห่วงโซ่อาหาร
- ISO 16140-2, Microbiology of the food chain – Method validation – Part 2: Protocol for the validation of alternative (proprietary) methods against a reference method เป็นมาตรฐานที่ระบุหลักการทั่วไปและโปรโตคอลทางเทคนิคสำหรับทวนสอบความใช้ได้ของวิธีการทางเลือกกับวิธีการอ้างอิง
- ISO 16140-4, Microbiology of the food chain – Method validation – Part 4: Protocol for method validation in a single laboratory เป็นมาตรฐานที่ระบุหลักการทั่วไปและโปรโตรคอลทางเทคนิคสำหรับสำหรับการทวนสอบความใช้ได้ทางจุลชีวิวิทยาในห่วงโซ่อาหารของห้องปฏิบัติการทดสอบเดียว
- ISO 16140-5, Microbiology of the food chain – Method validation – Part 5: Protocol for factorial interlaboratory validation for non-proprietary methods เป็นมาตรฐานที่ระบุหลักการทั่วไปและโปรโตคอลทางเทคนิคสำหรับการทวนสอบความใช้ได้ทางจุลชีวิวิทยาในห่วงโซ่อาหารของห้องปฏิบัติการซึ่งเป็นวิธีทดสอบที่ไม่มีเครื่องหมายทางการค้า
- ISO 16140-6, Microbiology of the food chain – Method validation – Part 6: Protocol for the validation of alternative (proprietary) methods for microbiological confirmation and typing procedures เป็นมาตรฐานที่ระบุหลักการทั่วไปและโปรโตคอลทางเทคนิคสำหรับการทวนสอบวิธีการยืนยันทางเลือกทางจุลชีววิทยาในห่วงโซ่อาหารซึ่งเป็นวิธีทดสอบที่มีเครื่องหมายทางการค้า
มาตรฐานชุด ISO 16140 ได้รับการพัฒนาโดยคณะกรรมการวิชาการ ISO/TC 34, Food products คณะอนุกรรมการวิชาการ Microbiology มีเลขานุการคือ AFNOR ซึ่งเป็นสถาบันมาตรฐานแห่งชาติของประเทศฝรั่งเศส
ผู้สนใจมาตรฐานดังกล่าวสามารถศึกษาได้จากห้องสมุดสำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม (สมอ.) หรือสั่งซื้อจากเว็บไซต์ของไอเอสโอ ISO Store