วันที่ 5 ธันวาคม นอกจากจะเป็นวันคล้ายวันพระบรมราชสมภพพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร วันชาติ และวันพ่อแห่งชาติแล้ว ยังเป็น “วันดินโลก” (World Soil Day) อีกด้วย
“วันดินโลก” มีที่มาจากการประชุมวิทยาศาสตร์ทางดินของโลก ครั้งที่ 17 ที่กรุงเทพมหานคร เมื่อปี 2545 (ค.ศ.2002) ซึ่งมีนักปฐพีวิทยานานาชาติมาร่วมประชุมกัน ภายในงานดังกล่าวมีการจัดนิทรรศการเฉลิมพระเกียรติ พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และพระราชกรณียกิจที่เกี่ยวข้องกับทรัพยากรดิน รวมถึงการจัดตั้งโครงการพระราชดำริในภูมิภาคต่างๆ ของประเทศ
นิทรรศการดังกล่าว ทำให้ผู้เข้าร่วมประชุมตระหนักและประจักษ์ชัดว่าพระองค์ทรงเป็นพระมหากษัตริย์ที่สนพระราชหฤทัยในวิทยาศาสตร์ทางดิน และทรงมีพระวิสัยทัศน์ในการบริหารทรัพยากรดินอย่างยั่งยืนโดยทรงให้ความสำคัญกับทรัพยากรดิน และผลสำเร็จจากการทรงงานบริหารจัดการดินอย่างต่อเนื่องของพระองค์ เป็นที่ยอมรับอย่างเป็นรูปธรรมทั้งในประเทศและระดับระหว่างประเทศ
การประชุมในครั้งนั้น จึงมีการหารือการจัดตั้งวันดินโลก โดยที่ประชุมคณะกรรมการสหภาพวิทยาศาสตร์ทางดินนานาชาติ (International Union of Soil Sciences: IUSS) มีมติให้วันที่ 5 ธันวาคม เป็นวันดินโลก เพื่อสดุดีพระเกียรติคุณของพระองค์ และรณรงค์ให้คนทั่วโลกตระหนักถึงความสำคัญของทรัพยากรดิน ซึ่งที่ประชุมองค์การอาหารและการเกษตรแห่งสหประชาชาติ (FAO) ก็ได้มีมติอย่างเป็นเอกฉันท์ให้การรับรองวันดินโลกอย่างเป็นทางการเมื่อเดือนมิถุนายน 2556 (ค.ศ.2013) และในปีเดียวกันนั้นเอง FAO ได้ขอให้ที่ประชุมสมัชชาใหญ่แห่งสหประชาชาติครั้งที่ 68 ในเดือนกันยายน รับเอาวันที่ 5 ธันวาคมเป็นวันดินโลกซึ่งที่ประชุมสมัชชาใหญ่ฯ ได้ตอบรับและยืนยันโดยเริ่มต้นวันดินโลกอย่างเป็นทางการครั้งแรกเมื่อวันที่ 5 ธันวาคม 2557 (ค.ศ.2014)
“รักษ์ปฐพี คืนชีวีที่หลากหลายให้ผืนดิน” (Keep Soil Alive, Protect Soil Biodiversity) เป็นหัวข้อหลักของการรณรงค์ “วันดินโลก” ในปี 2563 ซึ่งทั่วโลกรวมทั้งประเทศไทยได้จัดกิจกรรมเพื่อรณรงค์และเผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับดินและการจัดการทรัพยากรดินเพื่อประโยชน์ของมนุษยชาติและสิ่งแวดล้อมอย่างเป็นรูปธรรม
สำหรับประเทศไทย หน่วยงานต่างๆ รวมทั้งกรมพัฒนาที่ดิน กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ได้มีการจัดงานวันดินโลก โดยกรมพัฒนาที่ดิน ได้เป็นเจ้าภาพหลักในการจัดงานวันดินโลก ร่วมกับ สมาคมดินและปุ๋ยแห่งประเทศไทยสมาคมอนุรักษ์ดินและน้ำ สมาคมดินโลก องค์การอาหารและเกษตรแห่งสหประชาชาติ (FAO) และหน่วยงานภาคีภาครัฐ เอกชน องค์กรต่าง ๆ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมให้ประชาชนตระหนักถึงความสำคัญของนิเวศวิทยา และความหลากหลายทางชีวภาพในดินซึ่งมีความเกี่ยวข้องสัมพันธ์กันทั้งหมดในระบบนิเวศ
ทั้งนี้ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ยังได้สานต่อเจตนารมณ์ในพระราชปณิธาน น้อมนำพระราชดำริมาเป็นแนวทางในการขับเคลื่อนการใช้ที่ดิน การพัฒนาดิน น้ำ พืช และอาชีพของเกษตรกรให้มีความมั่นคง มีคุณภาพชีวิตที่ดีสามารถดำรงชีวิตได้อย่างมั่นคง ยั่งยืน และมุ่งสู่การบรรลุเป้าหมายการพัฒนา ในเรื่องทรัพยากรดินและสิ่งแวดล้อมความปลอดภัยและความมั่นคงทางอาหาร ซึ่ง “ดิน” ถือเป็นหลักการองค์ความรู้มิติที่ 2 แห่ง “ศาสตร์ของพระราชา” ที่มีความสำคัญยิ่งต่อการพัฒนาชุมชนและสังคมให้มีความมั่นคงและยั่งยืนต่อไป
ที่มา :